سرشماری نفوس یکی از عمده‌ترین راه‌های شناخت کشور برای برنامه‌ریزی نظارت، کنترل، ارزشیابی خدمات و فعالیت‌ها در سطح ملی و منطقه‌ای می‌باشد. از دیر زمان اکثر کشورهای جهان از طریق سرشماری نفوس، تعداد جمعیت کشور خود را به‌همراه سایر آمار و اطلاعات گردآوری می‌نمایند. امروزه اکثر کشورهای جهان سرشماری نفوس را هر چند سال یک‌بار به مرحلهٔ اجرا در می‌آورند به‌طوری که عملیات سرشماری به‌تدریج دارای تکنیک‌ها و روش‌های علمی ویژه‌ای شده و تجربهٔ کشورها در این زمینه افزایش چشم‌گیری یافته است. در کشور ما سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن بر پایهٔ روش‌های علمی در سال‌های ۱۳۳۵، ۱۳۴۵، ۱۳۵۵، ۱۳۶۵ و ۱۳۷۵ هجری شمسی انجام گرفته است. از آنجا که حجم عملیات و فعالیت‌های لازم برای اجراء یک سرشماری و آموزش پرسنل مربوط به آن گسترده می‌باشد، معمولاً چند سال قبل از اجراء دو سرشماری، کشورها در جهت هدایت و برنامه‌ریزی عملیات مربوط به آن اقدامات و حرکات منظمی را آغاز می‌کنند. در همین راستا، مرکز آمار ایران تدارک سرشماری نفوس و مسکن سال ١٣٨٥ را از سال ١٣٨٢ آغاز نموده است